Matične ćelije iz pupčane vrpce - sve što treba da znate

U poslednje vreme sve češće se govori o značaju čuvanja matičnih ćelija iz pupčane vrpce. Ova metoda nudi potencijalnu mogućnost lečenja brojnih bolesti, što je posebno važno za porodice sa genetskim predispozicijama za određena oboljenja.

Šta su matične ćelije?

Matične ćelije su osnovne ćelije organizma koje imaju sposobnost da se razviju u različite tipove ćelija. Tokom razvoja embriona, ove ćelije se diferenciraju u ćelije srčanog mišića, krvne ćelije, ćelije kože i druge. Kod odraslih osoba, matične ćelije se nalaze u koštanoj srži i krvi, ali sa godinama gube svoju vitalnost.

Zašto čuvati matične ćelije iz pupčane vrpce?

Naučnici su otkrili da se u krvi pupčane vrpce novorođenčeta nalazi veliki broj izuzetno mladih i vitalnih matičnih ćelija. Ove ćelije se mogu zamrznuti i čuvati decenijama, a potencijalno mogu poslužiti u lečenju:

• Leukemije i drugih malignih oboljenja
• Poremećaja krvi
• Urođenih poremećaja
• Poremećaja imuniteta
• Bolesti metabolizma (uključujući šećernu bolest)

Kako se obavlja postupak prikupljanja?

Postupak uzimanja matičnih ćelija je potpuno bezbolan i bezopasan po bebu i majku:

1. Nakon porođaja i presecanja pupčane vrpce
2. Krv se prikuplja iz dela vrpce koji je vezan za placentu
3. Postupak traje samo nekoliko minuta
4. Krv se pakuje u sterilnu kesicu i šalje u laboratoriju

Čuvanje matičnih ćelija

Nakon analiza na prisustvo infekcija i provere vitalnosti ćelija, one se zamrzavaju na temperaturi od -196°C u gasovitoj fazi tečnog azota. Ove uslove obezbeđuju specijalizovane banke matičnih ćelija. Najčešći ugovori su na 20 godina, nakon čega roditelji mogu produžiti čuvanje uz dodatnu naknadu.

Ko može koristiti sačuvane ćelije?

Istraživanja pokazuju da matične ćelije novorođenčeta mogu koristiti čak četiri generacije u porodici, uključujući i samog davaoca, roditelje i braću i sestre. Postoje dve vrste terapija:

• Autologno lečenje - korišćenje sopstvenih ćelija
• Alogeneično lečenje - korišćenje ćelija drugog davaoca

Najčešća pitanja roditelja

Da li postupak može da ne uspe?

U retkim slučajevima, posebno kod carskog reza ili rođenja blizanaca, količina prikupljenih ćelija može biti nedovoljna. Zbog toga se preporučuje obavezna analiza uzorkovanih ćelija pre konačnog čuvanja.

Koliko košta čuvanje matičnih ćelija?

Cene variraju u zavisnosti od zemlje i banke. U Evropi se kreću od 1500 do 2500 evra za period od 20 godina čuvanja. Nakon isteka ugovora, produženje obično košta oko 40 evra godišnje.

Da li su matične ćelije korisne u lečenju šećerne bolesti?

Iako postoje obećavajuća istraživanja, terapije matičnim ćelijama za šećernu bolest su još uvek u eksperimentalnoj fazi. Mnogi stručnjaci veruju da ove ćelije imaju potencijal, ali je potrebno još istraživanja.

Da li je moguće čuvanje kod blizanaca?

Da, roditelji mogu odlučiti da sačuvaju ćelije samo jednog deteta ili oba. U slučaju čuvanja ćelija oba deteta, mnoge banke nude popuste za drugo dete.

Zaključak

Čuvanje matičnih ćelija iz pupčane vrpce predstavlja investiciju u buduće zdravlje deteta i porodice. Iako postupak nije jeftin, mnogi roditelji smatraju da je to mala cena za potencijalnu terapiju koja može spasiti život. Pre donošenja odluke, savetuje se detaljna rasprava sa lekarima i proučavanje ponuda različitih banki matičnih ćelija.